रोहित दलाल
नोकरीची बाजारपेठ सतत विकसित होत असते आणि भविष्यात करिअरच्या नेमक्या कोणत्या संधी उपलब्ध होतील, याचा अंदाज बांधणे कठीण असते. आपल्या क्षेत्रातील घडामोडींसह चालू राहणे आणि आपली रोजगारक्षमता वाढविण्यासाठी आपली कौशल्ये शिकणे आणि विकसित करणे सुरू ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
सन २०२३मध्ये करिअरच्या विशिष्ट संधी काय असतील याचा निश्चितपणे अंदाज बांधणे कठीण आहे, कारण नोकरीच्या बाजारपेठेवर आणि विशिष्ट कौशल्यांच्या मागणीवर परिणाम करणारे अनेक घटक आहेत. तथापि, असे काही सर्वसाधारण ट्रेंड आहेत जे नजीकच्या भविष्यात जॉब मार्केटला आकार देऊ शकतात.
तांत्रिक कौशल्ये असलेल्या कामगारांची वाढती मागणी, विशेषत: डेटा सायन्स, आर्टिफिशिअल इंटेलिजन्स आणि सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंटसारख्या क्षेत्रांमध्ये, हा एक ट्रेंड कायम राहण्याची शक्यता आहे. या कौशल्यांना जास्त मागणी आहे कारण अधिक कंपन्या त्यांची ऑपरेशन्स सुधारण्यासाठी आणि स्पर्धात्मक राहण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा फायदा घेण्याचा प्रयत्न करतात. संवाद, सहकार्य आणि समस्या सोडवणे यासारख्या सामाजिक आणि भावनिक कौशल्ये असलेल्या कर्मचाऱ्यांची सतत मागणीदेखील असू शकते. जसजसे जग अधिक जोडले जाते आणि गुंतागुंतीचे होत जाते, तसतसे इतरांबरोबर प्रभावीपणे कार्य करण्याची आणि विविध परिस्थितींमध्ये नॅव्हिगेट करण्याची क्षमता अधिकाधिक मौल्यवान होण्याची शक्यता आहे. येत्या काही वर्षांत ज्या उद्योगांमध्ये वाढ होऊ शकते अशा इतर उद्योगांमध्ये आरोग्य सेवा, नवीकरणीय ऊर्जा आणि ई-कॉमर्सचा समावेश आहे. जसजसे लोकसंख्येचे वय वाढत जाते आणि टिकाऊपणावर लक्ष केंद्रित केले जाते, तसतसे या क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांची मागणी वाढू शकते.
सरतेशेवटी नोकरीची बाजारपेठ सतत विकसित होत असते आणि भविष्यात करिअरच्या नेमक्या कोणत्या संधी उपलब्ध होतील, याचा अंदाज बांधणे कठीण असते. आपल्या क्षेत्रातील घडामोडींसह चालू राहणे आणि आपली रोजगारक्षमता वाढविण्यासाठी आपली कौशल्ये शिकणे आणि विकसित करणे सुरू ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
आर्थिक मंदीच्या काळात एकच ‘सर्वोत्तम’ नोकरी निश्चित करणे कठीण आहे, कारण आर्थिक मंदीमुळे विविध उद्योग आणि नोकरीच्या भूमिकांवर वेगळ्या प्रकारे परिणाम होऊ शकतो. तथापि, काही उद्योग आणि नोकरीच्या भूमिकांचे मंदीच्या दबावांना बळी पडण्याचे प्रमाण कमी असू शकते किंवा मंदीच्या काळात त्यांची मागणीदेखील वाढू शकते. मंदीच्या काळात अनेक कंपन्या खर्च कमी करण्यासाठी आणि आर्थिकदृष्ट्या स्थिर राहण्यासाठी कर्मचारी कपात लागू करू शकतात. यामुळे रोजगार शोधणे अधिक कठीण होऊ शकते, कारण तेथे कमी नोकरीची संधी उपलब्ध असू शकते. तथापि, मंदीच्या काळातही उपलब्ध होऊ शकणारे काही करिअर पर्याय असू शकतात, उदाहरणार्थ :
फ्रीलान्सिंग किंवा कॉन्ट्रॅक्टिंग : मंदीच्या काळात स्वतंत्ररित्या काम करणारे किंवा कंत्राटदार म्हणून काम शोधणे शक्य आहे, प्रकल्प आधारावर विविध ग्राहकांना सेवा देऊ शकतात. यामुळे कामाची लवचिकता आणि विविध उद्योगांमध्ये काम करण्याची संधी मिळू शकते.
रिमोट वर्क : मंदीच्या काळातही अनेक कंपन्या रिमोट वर्कचे पर्याय अधिकाधिक देत आहेत. हे घरून किंवा दूरस्थ ठिकाणावरून काम करण्याची संधी देऊ शकते, संभाव्यत: अधिक नोकरीची सुरक्षा देते आणि इतरवेळी शक्य नसलेल्या क्षेत्रात किंवा ठिकाणी कार्य करण्याची क्षमता प्रदान करू शकते.
उद्योजकता : मंदी हीदेखील स्वतःचे व्यवसाय किंवा उपक्रम सुरू करण्याची संधी असू शकते. व्यवसाय सुरू करणे जोखमीचे असले तरी एखाद्याच्या आवडी-निवडी आणि त्या आवडी-निवडींशी सुसंगत असा करिअरचा मार्ग तयार करण्याची संधीही यातून मिळू शकते.
शिक्षण आणि प्रशिक्षण : मंदीच्या काळात कौशल्य आणि रोजगार वाढविण्यासाठी शिक्षण आणि प्रशिक्षणात गुंतवणूक करण्याचा पर्यायदेखील निवडता येईल. यामध्ये नवे अभ्यासक्रम घेणे, प्रमाणपत्रे मिळवणे किंवा मागणी असलेल्या क्षेत्रात पदवी मिळवणे यांचा समावेश असू शकतो.
आपल्या नोकरीच्या शोधात आशावादी आणि सक्रिय राहणे आणि विविध प्रकारच्या नोकरीच्या संधींचा विचार करण्यास मोकळे असणे महत्त्वाचे आहे. भविष्यातील जॉब मार्केटवर तांत्रिक बदल, ग्राहकांच्या बदलत्या मागण्या आणि जागतिक आर्थिक कल यासह विविध घटकांचा परिणाम होण्याची शक्यता आहे आणि रोजगार शोधण्यासाठी या बदलांशी जुळवून घेणे आवश्यक असू शकते.
कोणतेही काम पूर्णपणे ‘मंदी-प्रूफ’ नसते आणि नोकरी टिकण्यासाठी बदलत्या आर्थिक परिस्थितीशी जुळवून घेणे आवश्यक असू शकते, हे लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. स्वतःच्या शिक्षण आणि प्रशिक्षणात गुंतवणूक करणे, उद्योग जगतातील घडामोडींबाबत अद्ययावत राहणे आणि नोकरीच्या विविध संधींचा विचार करण्यास मोकळे असणे या सर्व गोष्टी मंदीच्या काळात आपली रोजगारक्षमता वाढविण्यास मदत करू शकतात.
गेल्या दोन वर्षांत, डिजिटल कौशल्यांवर आधारित प्रोफाइलशी संबंधित नोकरीच्या संधींमध्ये प्रचंड वाढ झाली आहे. हे प्रोफाइल तांत्रिक ते आर्थिक नोकरीच्या भूमिकांमध्ये वेगवेगळे आहे आणि यात येत्या काही वर्षांत विविधता आणण्याची अधिक संधी आहे.
२०२३च्या टॉप इन-डिमांड जॉबमध्ये खालील क्षेत्रांचा समाविष्ट असेल –
सेवा क्षेत्र ः सेवा क्षेत्र, ज्यामध्ये वित्त, आरोग्यसेवा आणि वाहतूक यासारख्या उद्योगांचा समावेश आहे, भारताच्या जीडीपीमध्ये सर्वात मोठा योगदान देणारा आहे. सेवा क्षेत्राचा देशाच्या आर्थिक उत्पादनाच्या ६० टक्क्यांपेक्षा जास्त वाटा आहे.
मानव संसाधन (Human Resources)
कृषी
फायनान्स
फार्मा
हॉटेल व्यवस्थापन
मेकॅट्रॉनिक्स (Mechanical, Electronics and Electrical)
बांधकाम क्षेत्र
उत्पादन क्षेत्र
आयात आणि निर्यात
वैद्यकीय क्षेत्र
कायदा
मीडिया
व्यवस्थापन क्षेत्र
माहिती-तंत्रज्ञान क्षेत्रात खालील इन-डिमांड जॉब समाविष्ट असतील
डेटा सायंटिस्ट
डेटा विश्लेषक
डिजिटल मार्केटर
डेव्हऑप्स
क्लाउड कॉम्प्युटिंग प्रोफेशनल
आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स आणि मशीन लर्निंग एक्सपर्ट
सॉफ्टवेअर डेव्हलपर
सायबर सुरक्षा तज्ज्ञ
{{{
